به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از عصر بازار، در زمان بروز جنگ جهانی دوم در ابعادی وسیع‌تر از جنگ جهانی اول، مجدداً دولت‌های طرف اصلی جنگ به فکر سامان بخشیدن به نظام اقتصاد بین‌الملل افتادند. در همین راستا، در سال 1944 با آشکارشدن علایم خاتمه جنگ، به دعوت رئیس جمهور وقــت آمریکا و با حضور نمایندگان 44 کشور جهان، دومین کنفرانس در شهر برتن وودز برگزار شد. در جریان این کنفرانس چندین سازمان اقتصادی بین‌المللی تشکیل شد که یکی از مهمترین آنها سازمان تجارت جهانی (WTO) است. حال این سازمان که کار خود را با 44 عضو آغاز کرد، 163 کشور را در عضویت خود دارد. در اساسنامه این سازمان، اهدافی مانند ارتقای سطح زندگی در کشورهای عضو، تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو، توسعه تولید و تجارت و بهره‌وری بهینه از منابع جهانی، دستیابی به توسعه پایدار با بهره‌برداری بهینه از منابع، حفظ محیط زیست و افزایش سهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد تجارت بین‌المللی ذکر شده است و می توان گفت که اعضای این سازمان، سهم قابل ملاحظه ای از تجارت جهانی را تحت کنترل خود دارند.

پس ازلغو تحریم های ایران، فعالان اقتصادی حوزه تجارت کشور مطالبه خود از دولت را مبنی بر عضویت ایران در این سازمان بیان کردند تا بتوانند از مزایای این سازمان استفاده کرده و همچنین در سطح تجارت جهانی نیز حرفی برای گفتن داشته باشند. اما موانع زیادی برای ورود به این سازمان وجود دارد که در گفت و گوی «عصربازار»  با سیدرضی میری، عضو اتاق بازرگانی تهران به بررسی این موضوع پرداخته شده است. مشروح این مصاحبه را در ادامه می خوانید.

- سازمان تجارت جهانی، مهمترین سازمان بین المللی است که ورود به آن می تواند صادرات هر کشوری را توسعه دهد. هم اکنون که تحریم ها تا حد زیادی برداشته شده است و مراودات سیاسی ایران در جامعه جهانی رو به گسترش است، چرا عضویت ایران در این سازمان به تعویق می افتد؟

در حال حاضر موانع سیستماتیک در سازمان تجارت جهانی برای ورود ایران به این سازمان وجود دارد. از این موانع می توان به یکسان سازی نرخ ارز، حذف شدن تعرفه های گمرکی و قطع یارانه های صادراتی و وارداتی اشاره کرد. برخی از این موانع نیز، مشکلات سیاسی است که به نظر می رسد کفه ترازوی مشکلات سیاسی سنگین تر باشد.

باید توجه کنیم که سازمان تجارت جهانی در آمریکا تاسیس شده است و مقدمه عضویت در این سازمان، این است که روابط تجاری با آمریکا داشته باشیم. پس از توافقات هسته ای ایران، روابط سیاسی دو کشور ایران و آمریکا اندکی بهبود پیدا کرد، اما هنوز شواهد این بهبود در روابط تجاری دیده نمی‌شود. بنابراین نمی توان در کوتاه‌ مدت و حتی میان مدت به عضویت در این سازمان امیدوار بود.

سازمان تجارت جهانی با هدف تسهیل تجارت بین اعضا تشکیل شد. در واقع اعضای این سازمان مانند اعضای یک خانواده هستند و در داد و ستدهای تجاری مورد نیاز خود، اولویت نخست را با اعضای این خانواده می دانند، حتی اگر مشکلات سیاسی پیش بیاید، در داد و ستد بین اعضای این سازمان مشکلی به وجود نمی آید. البته در خرید کالاهایی مانند نفت و فرآورده های نفتی از کشورهایی که عضو این سازمان نیستند و حتی با آنها مشکلات سیاسی دارند نیز اقدام می کنند. همانطور که در دوران تحریم از ایران نفت خریداری می کردند و حتی ونزوئلا و آمریکا که سال هاست مشکلات عمیق سیاسی دارند، تبادلات نفتی دارند.

اما در صادرات کالاها و خدمات غیرنفتی به دلیل این که عرضه کننده های زیادی در سطح دنیا وجود دارد، توان رقابتی بالایی نداریم. در صورتی که اگر در میان اعضا خانواده تجارت جهانی باشیم، می توانیم به عنوان اولویت های داد و ستد آنها مطرح شویم. لازم به ذکر است که یکی از مهمترین موضوعاتی که در ورود به سازمان تجارت جهانی حائز اهمیت است، رشد اقتصادی بالاست.

رشد اقتصادی بالا نیز منوط به رشد صادرات است و زیربنای آن را کیفیت تولید و نیروی کار ارزان تشکیل می‌دهد. این عوامل در کشورهایی مانند هند و چین باعث شد تولید ناخالص داخلی این کشورها رشد کند و افزایش اشتغالزایی را به همراه داشته باشد. 

- اکنون ایران در چه کالاهایی مزیت صادراتی دارد؟

مزیت های صادراتی ایران در حال حاضر عمدتا در نفت و فرآورده های نفتی خلاصه می شود. پس از این کالاها می‌توانیم به کالاهای سنتی و معدنی نیز اشاره کنیم. اما اکنون توان رقابتی جدی در کالاهای صنعتی نداریم. دلایل اصلی عدم رشد صنایع ایران را میتوان در عواملی مانند یکسان نبودن نرخ ارز و واقعی نبودن نرخ ارز پیدا کرد. بنابراین ابتدا دولت باید این مشکلات و همچنین مشکلات قوانین کار را اصلاح کند تا بخش صنعت کشور بتواند تولید با کیفیت در حجم بالا داشته باشد و در بازارهای صادراتی توان رقابتی پیدا کند. البته اکنون هم در برخی از کالاها صادرات انجام می‌شود، اما این صادرات شکننده است و هر لحظه امکان از بین رفتن آن وجود دارد.

این در حالی است که اگر بسترسازی لازم برای توسعه صادرات کشور انجام شود و حجم صادرات کشور حتی به سقف حداقلی برسد، میتوانیم مدیریت این بازارها را به سمتی سوق دهیم که نیاز کشور از درآمدهای نفتی قطع شود. در این شرایط حتی اگر نفت خام بفروشیم، نیازی به درآمد آن نیست و میتواند در صندوق ذخیره ارزی ذخیره شود و در امورات زیربنایی کشور به مصرف برسد.