به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار»

*در دنیا بیمه ها بانک تأسیس می کنند ، چرا در ایران روال برعکس است ؟

درکشورهای توسعه یافته اصولاً اقتصاد آن کشورها بر پایه بیمه استوار است ، یعنی در این کشورها سهم 8 تا 12 درصدی بیمه ها از اقتصاد حکایت از انجام هر نوع فعالیت براساس پشتیبانی و حمایت صنعت بیمه ای نیرومند است و هیچ حرکت اقتصادی بدون پشتوانه بیمه صورت نمی گیرد. بنابراین بیمه ها در جهت انجام سرمایه گذاری های مطمئن بانک تأسیس می کنند اما در کشورهای درحال توسعه ، بانکها پیشروتر از بیمه ها هستند و در برنامه خصوصی سازی این دو رکن مالی، حرکت از بانکها شروع شده است و به دنبال آنها بیمه های خصوصی شکل گرفتند. همین عاملی شد که بانک ها پیش رو تر بودند. البته نباید از یاد برد که بانک ها در ایران از فعالیت های اصیل خود هم کمی دور شده اند و علاوه بر واسطه گری مالی همه انواع فعالیت های سود آور را هم انجام می دهند. بیمه هم یکی از انواع این فعالیت هاست. همچنین شاید بتوان گفت بانکها قصد داشتند بیمه های اختصاصی و انحصاری  خود را داشته باشند تا از محل بییمه نامه های تودیعی خود به شرکتهای بیمه رأساً سود و منافع لازم را بدست بیاورند.

اما بانکداری بیمه ها امری استراتژیک برای بیمه ها محسوب می شود ولی متاسفانه تابحال جدی گرفته نشده و شاید مشکلات و دردسرهای صنعت آنقدر زیاد بوده که مدیران نتوانسته اند به این سمت حرکت کنند و دست وپایشان بسته بوده است. اما در این چند ماهی که بیمه ایران را تحویل گرفته ام، یکی از اولویت های بنده در این شرکت که سابقه طولانی فعالیت در آن دارم، حرکت به سمت ایجاد این اهرم مالی و سهامداری در یک بانک خوشنام و معتبر از سوی بیمه ایران است. مذاکراتی هم انجام داده ایم و انشالله در صورت نهایی شدن بیمه ایران مالک بخشی از یک بانک مهم در کشور خواهد شد که حتما به اطلاع شما خواهیم رساند.

*در بیمه های خودرو زمانی بیمه ها افت قیمت خودرو را به زیاندیده پرداخت می کردند ولی ظاهراً الان چنین موضوعی نیست. در این مورد توضیحاتی می دهید ؟

اول یک توضیح بدهم که در ایران متاسفانه بیمه اتومبیل بسیار از استانداردهای جهانی عقب افتاده است. ما به جای آن که فرد را بیمه کنیم، ماشین را بیمه می کنیم! در حالی که راننده اهمیت دارد و اوست که میزان خطرپذیر بودنش و میزان ریسک گریز و ریسک پذیر بودنش باعث می شود تا حق بیمه متفاوتی را بپردازد و متاسفانه این ساختار در کشور وجود ندارد ؛ این موضوع بعنوان مهمترین مساله در بحث بیمه های اتومبیل مطرح است. این ابتدا باید حل شود اگر این حل شد بسیاری از مسایل بیمه های اتومبیل در کشور که هم اکنون بسیار پرمشکل، پرریسک و بدون امکان ارزیابی و رتبه بندی است از بین می رود.

بطور کلی زیاندیدگان در حوادث رانندگی بویژه در بیمه نامه بدنه و یا بخش مالی شخص ثالث می بایست خسارت و زیان خود را در شرایطی عادلانه و منصفانه دریافت کنند و بیمه گذار باید به حالت قبل از وقوع حادثه برسد. این نوع پوشش را شرکتهای بیمه می توانند تحت کلوزی خاص بعنوان یک پوشش مکمل بیمه نامه بدنه اضافه نمایند و بعنوان یک خدمت جدید عرضه کننده در این رابطه بیمه ایران در حال بررسی ، امکان سنجی و تعیین معیارهای حق بیمه مربوطه بوده ولی تاکنون عملیاتی نشده است .

ما در بیمه ایران معتقدیم که چنانچه جامعه بیمه گذاران با ریسک های بیمه پذیر مواجه باشند پوشش بیمه ای متناسب با آن را خلق نمائیم و این نوع دیدگاه ، هم اکنون این شرکت را دارای متنوع ترین و متمایزترین پوشش های بیمه ای نموده و به جرأت می توانم بگویم که هم اکنون بیمه ایران راهبر طرح های نوین بیمه ای در کشور است.

*امکان واگذاری بیمه ایران به بخش خصوصی وجود دارد؟

بیمه ایران بصورت 100% در تملک دولت است ولی بیش از80 درصد خدمات بیمه ای بیمه ایران از طریق شبکه نمایندگی خصوصی ارائه می شود و این نسبت در حال افزایش است. در نتیجه هرچند بیمه ایران دولتی است اما کارهای خود را بصورت خصوصی انجام می دهد.

از سویی یکی از دلایل دولتی ماندن بیمه ایران ایجاد تعادل در بازار بیمه است یعنی اگر بخش خصوصی بنا به دلایلی نخواهد یا نتواند پوشش هایی خاص را که جامعه را تحت الشعاع قرار می دهد ، بیمه ایران وارد صحنه می شود و تعادل ایجاد می کند مانند بیمه شخص ثالث اتومبیل که قانونگذار این شرکت را مکلف به ارائه آن نموده در حالیکه برای بخش خصوصی این تکلیف وجود ندارد . این امر یکی از قدم های بزرگ در راستای اقتصاد مقاومتی هم هست. به عبارت دیگر، حضور بیمه ایران در مواقع بروز بحران برای این صنعت حیاتی است که در این زمینه می توان به بیمه نفتکش ها در زمان جنگ تحمیلی، مکانیزم اتکایی در دوران تحریم های ناعادلانه جامعه بین الملل و هم اکنون موضوع بحران بیمه توسعه اشاره کرد.  که در هر سه بحران، بیمه ایران مقتدرانه حضور یافته و صنعت بیمه و حتی کشور را از چالش هایی اساسی نجات داد. اخیراً هم دولت محترم بویژه وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی تأکید زیادی بر حضور بیمه ایران در عرصه تولید و خلق طرح های نوین بیمه ای در جهت حمایت از اقتصاد و جامعه مطرح دارند که در این راستا نیز بیمه ایران در بخش تأمین سرمایه گذاریهای خارجی و ایفای مسئولیت های اجتماعی ، طرحهایی را تهیه نموده که با راه اندازی واحد تحقیق و توسعه امیدواریم گامهای بلندی در این رابطه برداریم.

در مجموع بنا به اذن مقام معظم رهبری این شرکت بعنوان یگانه شرکت بیمه دولتی باقی مانده و قطعاً تدابیر خاصی در این موضوع در نظر گرفته شده است که اهداف عالیه نظام محقق شود. ما هم در بیمه ایران تابع اهداف عالیه نظام و دولت هستیم.

*ساختار بیمه ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این ساختار به اندازه کافی بهینه طراحی شده و چابک عمل می کند؟

در حیطه درون سازمانی ، وضعیت کسب و کاری بیمه ایران بدلیل ماهیت دولتی آن به مراتب دشوارتر از شرکتهای بیمه خصوصی است. بیمه ایران از یک طرف می بایست رسالت و وظایف محوله از سوی دولت محترم را در زمینه "اثربخشی" یعنی کاهش ریسک کل صنعت ایفا نماید، مانند راهبری بحران بیمه توسعه یا بیمه خانواده معظم شهدا و جانبازان سرافراز و از سوی دیگر به جهت آنکه یک بنگاه اقتصادی است و نباید زیانده باشد مکلف به ایفای مسئولیتهای مرتبط با " کارایی" در فعالیت خود و تحصیل سود است. همچنین محدودیت ها و موانعی که در یک شرکت دولتی وجود دارد بسیار دست و پاگیر و کاهش دهنده امکان مانور و حرکت هستند. بنابراین مدیریت کلان در شرکت بزرگ دولتی مانند بیمه ایران مستلزم رعایت جوانب مختلفی است که باید مدنظر قرار گیرند.

من همیشه به همکارانم می گویم که نباید فراموش کنیم که این شرکت حاصل اعتماد یک ملت است. اعتماد سخت به دست می آید ولی آسان از دست می رود. با کمترین لغزشی از سوی مدیران، کوچکترین خطایی از سوی کارمندان و یا با ذره ای قصور در ارایه خدمات، اعتماد مردم خدشه دار می شود. ما مسئول اعتمادی هستیم که مردم به این شرکت، یعنی به ما داشته اند. اعتماد مردم ایران، سرمایه اصلی بیمه ایران است.

در این راستا برنامه بیمه ایران به عنوان بزرگترین شرکت بیمه کشور مبتنی بر برنامه های کلان کشور است. ساختار شرکت های بیمه در کشور ما مشکل دارد. اختلاط بیمه زندگی و غیر زندگی و بیمه های مستقیم و غیرمستقیم (اتکایی) به هیچ وجه متناسب با استانداردهای علمی نیست و باید تغییر کند. اگر این ساختار تغییر نکند ریسک و آسیب پذیری شرکت های بیمه به شدت افزایش می یابد. یعنی باید ساختاری را فراهم کرد که واقعا مبتنی بر اقتصاد مقاومتی باشد. به نظر می رسد اگر بدور از شعار و با عملگرایی به اقتصاد مقاومتی عمل کنیم هیچ گاه بحران های داخلی و تحریم های خارجی نمی توانند ما را از پا دربیاورند. اقتصاد مقاومتی در شرکت بیمه ایران یعنی طراحی ساختاری که علاوه بر ایجاد امکان مدیریت تخصصی، انعطاف پذیری لازم را داشته و ریسک های شرکت را به حداقل برساند تا شرکت بتواند استوار و محکم روی پای خودش بایستد. ساختاری که نقاط ضعف شرکت را برطرف ساخته و نقاط قوت را برجسته سازد. ساختاری که تهدیدهای روبروی شرکت را کاهش داده و فرصت ها را بشناسد و از آنها استفاده کند.

در همین راستا مایه افتخار بنده است که اعلام کنم که برنامه من ایجاد هلدینگ چهارقلوی بیمه ایران در راستای اقتصاد مقاومتی است. هلدینگی که شامل شرکت های بیمه زندگی، بیمه غیرزندگی، بیمه اتکایی و نیز شرکت سرمایه گذاری است. این ساختار جدید که در ایران برای اولین بار اجرا خواهد شد اما در دنیا بصورت یک ساختار پذیرفته جهانی در همه جا در حال اجراست را اگر بتوانیم به خوبی اجرایی کنیم می تواند این شرکت و صنعت بیمه کشور را متحول سازد. این ساختار جدید باعث خواهد شد نه تنها اصول اساسی بیمه گری که در همه جای جهان به آن عمل می شود در کشور ما هم حاکم شود، بلکه ملاحظات شرعی نیز بیش از گذشته مدنظر قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر در این ساختار جدید، توجه ویژه ای به بخش سرمایه گذاری شده و این بخش به عنوان یکی از مهمترین بخش ها برای شرکت بیمه ایران که دارای اولویت بسیار بالایی است مطرح خواهد بود. چرا که نفس بیمه گری به خودی خود در هیچ کجای جهان سود چندانی ندارد. بلکه این ماندگاری منابع در شرکت های بیمه و هنر شرکت بیمه در سرمایه گذاری صحیح این منابع است که شرکت های بیمه را به شرکت هایی جذاب و سودده تبدیل می کند.

مهمترین چالش حال حاضر بیمه ایران و صنعت بیمه را چه می دانید؟

هرکس ممکن است جوابی به این سوال بدهد اما از نظر بنده نبود سیستم یکپارچه بیمه گری (Core insurance) به لحاظ داخلی و نبود نهادهای رتبه بندی و تعیین میزان ریسک به لحاظ عمومی مهمترین چالش این شرکت و کل صنعت است. بدون سیستم یکپارچه هم اکنون اجزای مختلف بیمه بصورت مجزا و بدون ارتباط ارگانیک با هم کار می کنند بنابراین فرصت های فراوانی برای تقلب و فساد ایجاد می شود. الان در بیمه ایران ما به صورت جدی در حال کار بر روی سیستم یکپارچه هستیم و معتقدیم بنابر تجارب دنیا، این سیستم فساد را به شدت کاهش داده و کل فرآیند را بنحوی کارا و با کمترین دخالت پیش خواهد برد. تخمین خود من این است که اگر این سیستم درست اجرا شود سالانه مبالغ قابلد توجهی به سود بیمه ایران اضافه خواهد شد. همین امر کافی است تا بیمه ایران به شرکتی با سود بالا تبدیل شود.

همچنین در نبود نهادهای رتبه بندی، امکان سنجش صحیح ریسک افراد وجود نخواهد داشت، هنگامی که این امکان و این دیتا وجود نداشته باشد، امکان قیمت دهی مناسب برای شرکت های بیمه وجود ندارد و نتیجه این ماجرا تحمیل زیان افراد پرریسک به افراد کم ریسک است. این نه عادلانه است و نه شرعی و یکی از موانعی است که باعث شده صنعت بیمه در کشور به اندازه ای که باید رشد نکرده است. انشالله باید در این سمت هم حرکت کرد. هم اکنون ما 9 درصد از سهام یک شرکت رتبه بندی که تحت نظارت بانک مرکزی هم هست را داریم که تابحال کاری برای بیمه ها انجام نداده است. یکی از برنامه های من حرکت به سمت فعال کردن این شرکت و رتبه بندی مشتریان از طریق این شرکت یا نهاد مستقل دیگری برای شناسایی ریسک های واقعی هر فرد است.

*چندوقتی است که تحریم ها برداشته شده ، رئیس کل بیمه مرکزی با مدیران لویدز و چند شرکت بیمه خارجی صحبت هایی کردند ، احتمال اینکه آنها در آینده نزدیک به ایران بیایند زیاد است ، در حال حاضر شاید بیمه های خصوصی نگران باشند که خارجی ها بیایند و کل ریسک را پوشش دهند که اگر این اتفاق بیفتد شرکت های بیمه ایرانی نمی توانند با خارجی ها رقابت کنند ، بیمه مرکزی نیز بارها گفته ما تا حدی ریسک هایمان را به بیمه های خارجی واگذار می کنیم که بیمه های داخلی بتوانند سرپا بایستند ، به نظر شما این حمایت دولتی از بیمه ها تا چند وقت می تواند ادامه داشته باشد تا از آن نقطه به بعد دیگر نیاز به حمایت دولت نباشند و واقعاً بیمه های داخلی و خارجی رقابت کنند و بازار رقابتی در ایران داشته باشند ؟

البته فکر نمی کنم اگر بیمه های خارجی هم به کشور بیایند آنها در رقابت از بیمه های داخلی پیشی بگیرند. اگر شرایط برابری برای فعالیت آنها با بیمه های داخلی وجود داشته باشد ، آنها با وجود سهم ها و عوارض گوناگون ، مالیات ارزش افزوده و نسبت های بالای ضرایب خسارتی هیچگاه وضعیت بهتری نخواهند داشت ، مگر اینکه شرایط و تسهیلات ویژه ای برای آنها درنظرگرفته شود و از این همه موانع مستثنی شوند که تصور نمی کنم چنین وضعیتی پیش بیاید. لذا ما در بیمه ایران ورود هر نوع رقیب را در بازار بیمه ، بستری برای رشد ، تغییر و بهبود در خود می دانیم و همکاری و تعامل با بیمه های خارجی را در جهت تنوع محصول و بهبود روشها و فرایندهای خدمت مفید می دانیم. درخصوص حمایت دولت از بیمه های داخلی ، انتظار حمایت خاصی وجود ندارد فقط شرایط برابر در کسب و کار ایجاد نمایند کافیست. این نکته را هم باید اضافه کنم که رویکرد صنعت بیمه در رابطه با ورود بیمه های خارجی ، تحصیل منافع از داخل و خروج سرمایه نیست بلکه عمده آن است که ریسکهای مطلوب بازار بیمه بین الملل را به کشور وارد نمائیم و در آمد ارزی قابل توجهی را کسب نمائیم. بدون تردید در این خصوص فعال سازی کارگزاران بین المللی اتکایی و ورود برندهای معتبر اتکایی به کشور می تواند کارساز باشد.

*اگر در حال حاضر یک بیمه خارجی بخواهد به داخل ایران بیاید قیمت تمام شده اش برای شهروندان می تواند پایین تر باشد و افراد با مبلغ کمتری ریسک های خود را پوشش دهند. در نتیجه اگر قرارباشد شرکت های خارجی به ایران بیایند و فضا کاملاً رقابتی باشد با وضع موجود همه بیمه های خارجی را انتخاب خواهند کرد . شما فکر می کنید که تا چه زمان باید حمایت دولتی برای بیمه های داخلی وجود داشته باشد تا آنها قوای رقابت پیدا کنند و از آن نقطه به بعد آن حمایت دولتی برداشته شود ؟ یعنی منظور شما از پاسخ سوال قبل این است که کلاً به حمایت دولتی نیاز ندارید؟

سوال شما دو بخش دارد ، اینکه میل مردم به لحاظ قیمت پایین بیمه های خارجی به آن سوی متمایل می گردد ، درحالیکه چنین چیزی امکان ندارد مگر بیمه های خارجی در ارزیابی ریسک و فاکتورها و معیارهای فنی ، کاری متمایز تر از بیمه های داخلی انجام می دهند و یا اینکه منابع عظیمی داشته باشند و بخواهند علیرغم زیان ، خسارت های زیادی را پرداخت کنند. نه اصلاً اینطور نیست ، موفقیت آنها اولاً بستگی به حذف عوارض و مالیات بر فعالیت های آنان خواهد داشت و دوم آنکه آنها حاضر نخواهند بود زیان کنند و در رشته های زیانده مانند بیمه شخص ثالث ، درمان و ... وارد عمل شوند ، اگر هم وارد عمل شوند ریسک ها را گلچین نموده و بهترین ها را بر می دارند. ولی شرکتهای بیمه داخلی بالاخص بیمه ایران تکلیف دارد که عامه مردم را چه قشر پرریسک و کم ریسک با قیمتی متعادل ، منطقی و حتی کمتر بیمه کند.  بیمه گران خارجی بدنبال سود و منافع هستند قرار نیست آنها از بازار بیمه داخلی زیان کنند ، استراتژی آنها ورود به ریسکهای بزرگ مانند انرژی و مهندسی و آتش سوزی و فعالیت در بخش اتکایی خواهد بود و در رشته های زیانده فقط اشخاص و افراد موثر و کم ریسک را که برای ایشان منفعت اقتصادی دارد بیمه خواهند نمود.

در مورد بخش دوم ، من نمیدانم که معنی این حمایت دولتی از بیمه های داخلی چیست ؟ مگر یارانه و سوبسیدی از سوی دولت به بیمه ها پرداخت می شود و یا قرار است بیمه مرکزی صرفاً بیمه های خارجی را در بخش بیمه های زیانده بکارگیرد. زمانی ماده 30 قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری ، پرتفوی بیمه های دولتی را نزد بیمه ایران متمرکز نموده بود ولی این قانون دهها سال است که منسوخ شده ولی بجای آن انواع عوارض و تکالیف به شرکتهای بیمه بویژه بیمه ایران تحمیل شده و حتی نرخ بیمه شخص ثالث را شرکتهای بیمه تعیین نمی کنند و تبعات تعیین و افزایش سالیانه دیات در دست شرکتهای بیمه نیست. بنابراین معنی و مفهوم و مصادیق و ابعاد حمایت از شرکتهای بیمه از سوی دولت مشخص نیست. به نظر بنده اگر بیمه های خارجی و داخلی از نظر مقررات موجود عیناً در شرایط یکسانی قرار گیرند ، اگر آنها سود کنند ، شرکتهای بیمه داخلی هم سود خواهند کرد ولی اگر آنها زیان کنند بخش داخلی نیز متضرر می شود ، ولی وجه تمایز بیمه های خارجی در اعمال روش مدیریت ریسک و انتخاب موارد بیمه ای مطلوب و کم ریسک خواهد بود که نتیجه اجرای این مدل کسب سود معقول و عدم ورود به بازار رقابت های غیرحرفه ای موجود خواهدبود.

*چند وقت پیش بیمه ایران یک شیوه نامه داوری منتشر کرد تا در صورت اختلاف بیمه گر و بیمه گذار از آن بهره برده شود ، آیا رعایت آن برای صدور بیمه نامه ها الزامی است و آیا بیمه ایران به رأی داوران تمکین می کند؟

بیمه ایران بمنظور تسریع در روند رسیدگی به خسارتها و برای موارد اختلاف ، " شیوه نامه داوری" را رسماً به اجرا درآورد و به واحدهای فنی خود ابلاغ نمود. این قاعده گرچه در اکثر                 بیمه نامه های این شرکت مرسوم و متداول بوده ولی هم اکنون بصورت یک شیوه نامه رسمی اجرایی شده است. قاعدتاً سرعت عمل در رسیدگی و پرداخت خسارتها بویژه در ریسکهای بزرگ برای اجرای الگوی مشتری مداری لازم است و از طرفی روند رسیدگی در محاکم قضایی ممکن است به اطاله بیانجامد و هر دو طرف بیمه گر و بیمه گذار دچار خسران شوند. بدین منظور هم اکنون رأی هیأت داوری برای کلیه ارکان این شرکت لازم الاجراست و بیمه ایران در مقام یک شرکت متعهد و مشتری مدار دولتی ، رأی ابلاغی هیأت داوری را می پذیرد.

*بنابراین با این توضیح بیمه ایران رأی داوری را می پذیرد؟

اگر شیوه توافق بیمه گر و بیمه گذار در اختلافات بیمه ای بر مبنای " داوری " باشد ، هر دو طرف مکلف به پذیرش رأی هیأت داوری بوده و برای آنها لازم الاجراست ولی در مواردی که رویه داوری را به توافق نرسند رأی مراجع ذیصلاح قضایی ملاک عمل قرار می گیرد ، گرچه درحال حاضر اکثریت قریب باتفاق پرونده های خسارت بر مبنای کارشناسی اولیه و براساس اصل انصاف و پرداخت عادلانه و منصفانه خسارت بدون ارجاع به داوری و یا رأی مرجع قضایی رأساً از سوی بیمه ایران پرداخت می شود.

*زمان هایی است که بیمه گر و بیمه گذار در مورد مقدار خسارت به مشکل برمی خورند اگر فرض بر این باشد که حق با بیمه گذار است در بسیاری موارد دیده می شود که به علت هزینه های داوری بیمه گذار از این موضوع صرفنظر می کند شاید آن مبلغ مثلاً حدود 200 یا 300 هزارتومان نیز باشد که می تواند در تعداد بالا سود خوبی را برای بیمه گر رقم بزند شما برای این طور مشکلات راهکاری دارید؟

بطور کلی موضوع داوری برای مواردی مصداق دارد که رقم خسارت قابل توجه است ، در خسارتهای خرد و جزئی ، این موضوع چندان کاربرد ندارد چون هم فرایند داوری فرایندی تخصصی و قانونی است و دوم آنکه هزینه های انتخاب و بکارگیری داور برای مبالغ جزئی برای هر دو طرف بیمه گر و بیمه گذار زمانبر بوده و اقتصادی نیست. لذا در صورت بروز اختلاف در کارشناسی خسارت های جزئی ، مدیر واحد اجرایی و یا مسئول خسارت وارد عمل می شود و ممکن است کارشناس دومی را تعیین نماید و پرونده خسارت مدیریت می شود به نحوی که                  بیمه گذار در میزان و مبلغ خسارت ارزیابی شده بطور مستدل ، مستند و تخصصی اقناع می شود. در موضوع داوری هدف و مقصود کسب سود و منافع برای بیمه گر نیست و به هیچ وجه بیمه ایران در این رابطه نگاه سوداگرانه و یا سود جویانه ندارد و حقوق بیمه گذاران خود را تضییع نخواهد نمود ، برای یک شرکت بیمه دولتی مانند بیمه ایران در رسیدگی به خسارتها 5 اصل مورد توجه قرار می گیرد: اصل احترام ، اصل مشاوره صحیح ، اصل سرعت ، اصل پرداخت عادلانه و منصفانه خسارت و اصل ارزش آفرینی برای مشتری.

*چند سالی است که در بیمه های عمر و پس انداز سود مشارکت در منافع داده نشده است و گفته می شود که این موضوع به این خاطر است که نمی شود بیمه ها را جدا کرد ، آیا شما برای این موضوع راهکار خاصی به ذهنتنان می رسد؟

این همان مشکلی است که در بالا اشاره کردم. نبود تفکیک لازم در این بخش یکی از دلایل عدم رشد بیمه های زندگی در کشور است. الان صنعت بیمه در وضعیتی قرار دارد که باید کیک صنعت را بزرگ کرد و بزرگترین منافع برای صنعت و برای کشور در حوزه بیمه در بیمه های زندگی نهفته است. ساختار شرکت های بیمه در ایران باید به هلدینگ های مختلف بیمه ای تقسیم شود تا امکان تفکیک منابع کوتاه مدت از بلندمدت وجود داشته باشد. منابع بیمه های زندگی منابعی بلندمدت هستند و پرداختی منظم و قطعی دارند ولی منابع بیمه های غیرزندگی اینطور نیست. در نتیجه استراتژی سرمایه گذاری و استراتژی استفاده از این منابع و استراتژی ذخیره گیری در این منابع کاملا متفاوت است.  می دانید که بیمه ایران در جهت توسعه بیمه های زندگی در کشور ، مأموریت ویژه ای را به شرکت بیمه ایران معین داد و طرحی سراسری را تحت عنوان بیمه زندگی مان ارائه نموده است و هم اکنون حدود نیم میلیون نفر خریدار این طرح جدید از بیمه ایران بوده اند ، قصد داریم این شرکت را با کمک بیمه مرکزی ج.ا.ا به یک شرکت بیمه تخصصی در بخش بیمه های زندگی تبدیل کنیم و به یکی از هلدینگ های چهار قلوی بیمه ایران تبدیل شود.

اما تا آن هنگام که این ساختار اجرایی شود 5 سیاست راهبردی : " حمایت فنی و فروش " ، " تفکیک حسابهای بیمه زندگی " ، " پشتیبانی نرم افزاری تخصصی" ، " نیرومندسازی بخش سرمایه گزاری منابع " و " خلق محصولات جدید بیمه زندگی " در دستور کار ما قرار دارد. در این رهگذر حتی اگر نتوانیم ساختار تخصصی این شرکت را شکل دهیم ولی کماکان سیاست های راهبردی خودمان را ادامه خواهیم داد.

*چند وقت پیش دیده شده بود که خودروسازهای بزرگ وقتی خودروهای خود را پیش فروش می کنند حداقل شش ماه قبل از تحویل خودرو مبلغ بیمه شخص ثالث آن را از خریدار می گیرند در نتیجه شش ماه قبل از شروع بیمه نامه پول از خریدار گرفته شده ، از طرفی خریداران هم نمی توانستند شرکت بیمه ای خود را انتخاب کنند. از دیدگاه شما این موارد به صنعت بیمه خدشه وارد نمی کند؟

فارغ از مشکلات بیمه اتومبیل در ایران که پیشتر اشاره کردم اصولاً تعهد بیمه گر می بایست از زمان شماره گذاری پلاک و یا خروج خودرو از محل درب کارخانه خودروساز و یا از زمان تحویل خودرو در نمایندگی های خودروساز آغاز شود و مشتریان خودروسازان می بایست در انتخاب بیمه گر خود مختار باشند چرا که اگر در آینده اتفاقی بیفتد و بیمه گر ناتوان در پرداخت خسارت باشد ادعای زیاندیدگان در انتخاب اجباری بیمه گر ناتوان ممکن است هم صنعت بیمه و هم خودروسازان را با چالش روبرو کند. به هر حال بیمه ایران در این خصوص طرحی دارد که به سندیکا و بیمه مرکزی ارائه کرده است که پس از مشخص شدن نتایج آن در این مورد اظهار نظر خواهیم کرد.

*بیمه ایران چند وقت پیش با کمیته ملی المپیک تفاهم نامه ای را امضا کرد و قرار شد ورزشکاران المپیکی را بیمه کند ، حتی صحبت شد که امکان دارد در آینده به این ورزشکاران پولی به عنوان بیمه بازنشستگی بدهند. این موضوع به کجا رسید؟

بیمه ایران تمامی ورزشکاران اعزامی و هیأت همراه اعزامی را در چارچوب تفاهم نامه ای که امضا کرد تحت پوشش بیمه ای خود درآورد و در این خصوص متعهدانه و در چارچوب مسئولیت های اجتماعی خود اقدام نمود. اضافه بر این پوشش جامع که شامل جبران هزینه های پزشکی و فوت و نقص عضو بود ، بیمه ایران طی فراخوانی عامه مردم را به مشارکت در طرح بیمه بازنشستگی قهرمانان المپیکی دعوت نمود که متأسفانه چندان با استقبال و مشارکت عمومی مواجه نشد. ولی علیرغم عدم مشارکت مذکور ، از کمیته ملی المپیک تقاضا کردیم که مشخصات کامل قهرمانان المپیک ریو را به ما بفرستند تا بتوانیم رأساً و یا با مشارکت شبکه نمایندگی هایمان ، حداقل پوشش بیمه ای با پرداخت حق بیمه یکجا را برای این قهرمانان عزیز در مورد بیمه بازنشستگی پس از سپری شدن 20 سال فراهم کنیم. انشاءا... به محض دریافت مشخصات و اطلاعات از کمیته ملی المپیک اطلاع رسانی لازم را خواهیم داشت.

*به نظر شما اگر بیمه های خارجی بخواهند وارد بازار ایران شوند کدام یک از قوانین است که باید در آنها تجدیدنظر صورت گیرد؟

هنوز مسائل زیادی برای ورود بیمه های خارجی و فعالیت آنها در داخل کشور وجود دارد ، اینکه آیا آنها حاضر خواهند بود در چارچوب قوانین داخلی کشور ، بیمه نامه شخص ثالث اتومبیل بفروشند ؟ آیا سهم های مندرج در آن و یا بحث مالیات بر ارزش افزوده را می پذیرند؟ آیا آنها متمایل به فروش حد تعهد در بیمه نامه شخص ثالث اتومبیل هستند و تابع قانون دیات می شوند یا نمی شوند ؟ آیا شرایط عمومی مورد عمل خود را عرضه خواهند نمود یا شرایط عمومی داخلی ما را ؟ همچنین نحوه سپردن حسن انجام کار و ضمانت اجرایی نامشخص است. آیا صرفاً ورود آنها بصورت تخصصی مانند اتکایی ، بیمه زندگی ، بیمه انرژی و ... خواهد بود و یا بصورت جنرال فعالیت خواهند کرد؟ بحث سامانه بیمه گری و مسائل امنیتی آن چگونه خواهد بود؟ آیا زیر بار اتکایی اجباری خواهند رفت و ... که همه و همه مستلزم سیاستگذاری اولیه و برنامه ریزی دقیق و منسجم بیمه مرکزی به عنوان نهاد بالادستی صنعت بیمه است.

ولی به نظر من باید راه را برای آنها هموار کرد تا هم صنعت بیمه ما در رقابتی جدی بیفتد و هم دانش خود را به روز کند. ما بدون رقابت و در شرایط ایزوله خودمان هیچ گاه به آن حدی از پیشرفت که مدنظر سیاستگذاران است نخواهیم رسید. صنعت بیمه ما هنوز بسیار کوچک است و جای رشد بسیار دارد. در نتیجه ورود خارجی ها اگر با تدبیر صورت بگیرد جای هیچ شرکتی را تنگ نخواهد کرد.

*چند وقت پیش دو قطار با یکدیگر برخورد کردند که بیمه لوکوموتیوهای آن بیمه ایران بود، این موضوع به کجا رسید؟

اطلاع دارید که اساساً رسیدگی و ارزیابی خسارتهای بزرگ و یا تخصصی ، مستلزم سیر مراحل کارشناسی توسط ارزیابان تخصصی خسارت است و در موارد خسارت کلی ، سرعت ارزیابی بالاتر است ولی در مواردی که خسارت کلی نیست دقت عمل برای هر دو طرف مهم است. در این رابطه هم فعلاً موضوع مراحل نهایی کارشناسی خود را طی می کند و به امید خدا به محض توافق و اتمام کار ، خسارت آن نیز پرداخت خواهدشد.

*تخمین می زنید این ارزیابی خسارت چقدر طول می کشد؟

اگر اطلاعات و مدارک و مستندات خسارت از سوی بیمه گذار در موعد مقرر ارائه شود ، ما در ارزیابی و پرداخت خسارت هیچ مشکلی نداریم.

*تقریباً یک ماه و خرده ای پیش بود که لایحه تأسیس صندوق بیمه همگانی جلسه علنی مجلس تصویب شد ، برطبق آن قرار است از 500 هزارتومان تا هزارتومان روی قبض برق منازل مسکونی بیاید ، باتوجه به اینکه دولت می خواهد خودش را کوچک کند به نظر شما این موضوع عقبگرد در این مورد نیست ؟ از طرفی برخی آینده صندوق را چندان جالب نمی دانند، آنها می گویند اگر قرارباشد بیمه ای اجباری شود بهتر بود مردم از شرکتهای بیمه بیمه نامه بخرند ، نظر شما در این موارد چیست؟

قضیه تأسیس انواع صندوق های بیمه ای در چند شکل مطرح می شود ، در مواردی که صنعت بیمه ریسکهای آنرا بیمه پذیر نمی داند و یا تمایل به مشارکت در آنها ندارد و یا بطور کلی علاقه ای برای ایجاد سازوکار بیمه ای نداشته باشد ، متولیان امر که با ریسک مواجه اند بحث تأسیس صندوق بیمه را مطرح می کنند در مقابل مواقعی هم وجود دارد که صنعت بیمه کشور بیمه نامه هایی را بصورت اختیاری مانند آتش سوزی یا خطرات تبعی مانند زلزله ، سیل و ... ارائه می دهند ولی مردم تمایل به خریداری آن را ندارند و یا قیمت آنرا بالا می دانند و در مقابل نیز خطر و ریسک بالایی وجود دارد ، در این نوع مواقع دولت وارد عمل شده و به جهت ضرورت حمایت از مردم و جامعه برای جبران ریسکهای فاجعه آمیز ، صندوقی را تأسیس     می کند. صندوق حوادث طبیعی نیز در این مقوله بوده که در واقع این نوع اجبار ، جنبه حمایتی عمومی و برای منافع اجتماعی درنظرگرفته می شود.

البته کف حداقلی پوشش ها ، در صندوق تأمین داده می شود و مشارکت صنعت بیمه نیز در آن وجود دارد.

*آیاشما این موضوع را خوشایند می دانید؟

به هرحال قانون است ، همه ما باید در مقابل قانون مطیع باشیم حتی اگر از منظر کارشناسی اختلاف نظر داشته باشیم.

درمقطع حاضر ، باتوجه به ماهیت صندوق در دست بررسی ، موضوع مدیریت جامع ریسک و بیمه جامع شهر تهران را در ابعاد جانی و مالی و با مشارکت بیمه گران بین المللی بویژه در مورد خطر زلزله ضروری می دانم و توجه سازمان مدیریت بحران شهر تهران و صنعت بیمه کشور را به آن جلب می کنم.

*حفظ کردن اسرار بیمه گذاران و پرداخت خسارت در اسرع وقت از وظایف قانونی بیمه گران است ، اگر شما از صد بخواهید نمره ای به صنعت بیمه ایران در این خصوص بدهید چه نمره ای خواهید داد؟

در مورد شرکتهای بیمه دیگر بنده اطلاع خاصی ندارم ، ولی در بیمه ایران به لحاظ قاعده و اصل حفظ اسرار بیمه گذاران ، ما نباید هیچگونه اطلاعاتی را در زمینه بیمه گذاران افشا و یا منتشر نمائیم . اطلاعات بیمه گذاران برای شرکت ما محفوظ و غیرقابل ارائه به غیر است مگر اینکه از سوی مراجع ذیصلاح قانونی استعلام و پرسش گردد.

اینکه در مواردی با حضور بیمه گذاران چک خسارتی را تحویل بیمه گذار می دهیم و یا مراسمی را در این نوع موارد برگزار می کنیم با اطلاع ، رضایت و حضوربیمه گذاران است و قصد و نیت هر دو طرف ، ارتقای فرهنگ بیمه و اطلاع به عامه مردم است که به اهمیت بیمه و پیامدهای خسارت پی ببرند.

*گفته می شود که بیمه عمر و زندگی در آینده یکی از مناسب ترین و پرفروش ترین بیمه ها خواهد بود بیمه ایران به عنوان تنها بیمه دولتی کشور آیا تبلیغات خاصی در این زمینه انجام می دهد. در این روزها تبلیغات در این زمینه بسیار کمرنگ است آیا در زمینه فرهنگ سازی در این زمینه برنامه خاصی دارید؟

بیمه های عمر و پس انداز باید بتدریج در کشور جا بیفتد ، در ژاپن ، آلمان و دیگر کشورها عمده حق بیمه ای که می گیرند مرتبط به بیمه های عمر و پس انداز می شود این شرایط مربوط به شرایط اقتصادی آن کشورهاست . وقتی اقتصاد کشور ما دچار نوسان است در نتیجه خیلی                    نمی شود مردم را به سمت بیمه های عمر و زندگی پیش برد. باید وضعیت زندگی مردم ، یک شرایط عادی و طبیعی پیدا کند تا مردم را با فرهنگ سازی ، آگاهی دهی و تبلیغات به این سمت سوق دهیم. هم اکنون چند سالی است که ثبات بیشتر شده و تورم کاهش پیدا کرده و به زیر ده درصد رسیده است. الان فرصت خوبی برای رفتن به این سمت است. کلا بیمه های عمر مهمترین پرتفوی شرکت های بیمه در دنیا هستند و به لحاظ ساختاری هم بسیار متفاوت از کشور ما اداره می شوند که پیشتر توضیح دادم.

ما با تغییر ساختار و با تبلیغات هدفمند در این موضوع به سمت پیشرو بودن در بیمه های زندگی حرکت خواهیم کرد.

*بارها رئیس بیمه مرکزی درباره اینکه از بیمه ها نباید مالیات بر ارزش افزوده گرفته شود صحبت کرده وزیر اقتصاد و معاون اول رئیس جمهور هم در این مورد صحبت کردند اما هنوز این موضوع تحقق پیدا نکرده است شما چقدر امیدوار هستید که در آینده نزدیک مالیات از حق بیمه ها حذف شود؟

به نظر می رسد که این بار با پیگیری هایی که جناب آقای دکتر طیب نیا – وزیر محترم امور اقتصاد و دارایی – و جناب آقای دکتر همتی-رئیس کل بیمه مرکزی- انجام می دهند این موضوع به نتیجه برسد. هم اکنون همه ارکان حاکمیتی بالاسری در صنعت بیمه به این موضوع معتقد هستند. سال گذشته هم در سمینار بیمه توسعه در این مورد صحبت کردند و امسال هم در لایحه این موضوع را آوردند. فضای موجود حاکی از به نتیجه رسیدن حذف مالیات است که قطعاً به نفع مردم ، توسعه فرهنگ بیمه ، کاهش هزینه های خرید بیمه و در نهایت به نفع صنعت بیمه کشور خواهدبود.

*فکر می کنید تاکنون که مالیات بر ارزش افزوده روی بیمه نامه ها گرفته شده ، اگر مجلس تصویب کند این مبالغ قابل بازگرداندن هم هستند؟

قاعده حاکم بر قوانین از تاریخ تصویب و ابلاغ است  بدون تردید قانون عطف به ماسبق نمی شود لذا برگشتی در کار نخواهد بود.

*بازارهای مالی دنیا به سه بخش بازار پول ، بازار سرمایه و بازار بیمه تقسیم بندی می شود. در ایران بازار بیمه و بازار سرمایه به مراتب از بازار پول کمرنگ تر است فکر می کنید چه باید کرد تا بازار بیمه که خود شما سال ها در آن هستید پررنگ تر شود و همچنین می تواند با بازار سرمایه تعاملاتی داشته باشد؟

بازار مالی شامل بیمه، بورس و بانک را میتوان مثلث توسعه مالی نامید که در مثلث توسعه مالی، بیمه پایگاه اطمینان است که برای توسعه هر دو بازار ضروری است.در نتیجه این مثلث بدون بیمه ،کم رنگ و ناکارا باقی می ماند. حتی در بسیاری از کشور های جهان از بانک به عنوان نهاد تامین مالی کوتاه مدت و میان مدت استفاده می کنند و تامین مالی در بلند مدت به عهده نهادهای دیگر از جمله صنعت بیمه است. صنعت بیمه در جهان ضریب نفوذی برابر با حدود 8 الی 12 درصد دارد. این ضریب نفوذ در کشور ما حدود 2 درصد است. یعنی صنعت ما یک پنجم اندازه ای را دارد که باید داشته باشد. این یعنی این صنعت اصلا به جایی که باید برسد نرسیده و هنوز بسیار کوچک است. این در مورد بانک های کشور صادق نیست. بیمه ها و بازار سرمایه در کشور ما وظیفه تامین مالی خود را انجام نمی دهند و همه این وظیفه بر دوش بانک هاست و این همان است که می گویند اقتصاد ایران بانک محور است. ما برنامه های مشخصی برای تغییر این روند داریم و انشالله موفق خواهیم شد این تغییر روند در صنعت بیمه را بوجود بیاوریم.

*رییس کل بیمه مرکزی ایران اعلام کرده که بیمه ایران قراراست ریسک های جدیدی را پوشش دهد و بیمه نامه های جدیدی قرار است طراحی شود. آن بیمه نامه ها چه ریسک هایی را قرار است پوشش دهد؟

یکی از سیاست های ما تهیه و طراحی بیمه نامه های جدید از سوی بیمه ایران بمنظور حمایت از اقتصاد ملی و ایفای نقش پیشرو خود در صنعت بیمه است. در این رابطه مدیریت جدیدی را تحت عنوان " مدیریت تحقیق و توسعه " ایجاد کردیم و در زمینه های مختلف بیمه های سرمایه گذاری ، بیمه های اعتباری و تضمین ، ریسکهای بیمه پذیر بخش کشاورزی و انواع                    بیمه های زندگی حمایتی طرح هایی را در دست مطالعه و اقدام داریم. ممکن است در برخی طرح ها مشارکت سایر شرکتهای بیمه خصوصی را هم داشته باشیم و از همکاری و مشارکت آنها در این زمینه استقبال می کنیم.

*چند وقت پیش صحبت هایی شد مبنی بر این که بیمه ایران نرم افزاری را از یکی از کشورهای خارجی خریداری کرده و در این مورد انتقادهای زیادی صورت گرفت. این درحالی است که بانک های ما هم چنین نرم افزارهایی را از کشورهای خارجی می خرند ، در صحن علنی مجلس هم در این مورد صحبت شد ، این موضوع در حال حاضر به چه نقطه ای رسیده است؟

خرید نرم افزار بحث مهمی است. اینکه چگونه و از کجا خرید شود علاوه بر نگاه به منفعت اقتصادی شرکت باید به امنیت موضوع هم توجه شود. بالاخره همه حق دارند نسبت به عملکرد یک شرکت دولتی حساس باشند. من این حساسیت را خوب می دانم و معتقدم وقتی این حساسیت ها وجود دارد، مدیران با دقت بیشتری عمل می کنند و اگر در دوره های پیشین این حساسیت ها در این حد وجود داشت بیمه ایران اکنون در وضعیت بسیار بهتری قرار می گرفت. سیاست من در این موضوع این است که سیستم یکپارچه بیمه گری باید با قوت در بیمه ایران اجرا شود. این مهمترین قدم در مسیر کاهش فساد، افزایش کارایی و اقتصاد مقاومتی است.

اکنون من خودم به صورت جزئی در این امر ورود کرده ام و اعلام کردم که باید تمام مراحل امنیتی نرم افزار چک شود و مورد تایید نهادهای مسئول قرار گیرد. اگر این کار انجام شود دیگر حساسیتی در حوزه امنیتی وجود نخواهد داشت و بیمه ایران به عنوان بزرگترین بیمه کشور، امنیت نرم افزار خود را مهمترین موضوع می داند و به دقت در این موضوع عمل خواهد کرد و اطمینان می دهم که هیچ نگرانی در این خصوص نداشته باشید. من به شخصه اجازه نخواهم داد نرم افزاری در بیمه ایران اجرایی شود که گواهینامه های امنیتی را دریافت نکرده باشد.

اما اگر موفق شویم این نرم افزار را اجرا کنیم، بزرگترین قدم در مسیر نوآوری و نوسازی بیمه ایران پس از انقلاب را برداشته ایم و این امر نه تنها باعث تحولی بزرگ در بیمه ایران بلکه باعث تحولی بی نظیر در صنعت بیمه کشور خواهد شد.

*رییس کمیسیون اقتصاد مجلس چند روز پیش صحبتی کرد درباره این که دستگاه هایی که مقداری از عوارض بیمه را می گیرند باید دقیقاً مشخص کنند که این مبلغ را کجاها خرج می کنند؟ به نظر شما این اتفاق عملی می شود و در آینده نزدیک واقعاً گزارش می شود که این عوارض ها کجا خرج می شوند؟

تا الان که نشده ، بعد از این هم منتظر می مانیم تا ببینیم این اتفاق می افتد یا خیر. جاهایی مثل نیروی انتظامی ، وزارت بهداشت گزارش کلی در این مورد می دهند ولی جزئیات آنها بطور دقیق مشخص نیست.

اصولاً باید مشخص شود که هزینه هایی که صورت گرفته در چه زمینه هایی بوده و تأثیر آنها در کاهش ریسک ها و حوادث چه بوده است ، به نظر می رسد شفافیت لازم در این رابطه باید وجود داشته باشد.

*احتمال دارد این موضوع به صورت جدی تر از طرف بیمه ای ها پیگیری شود؟

گرچه بیمه مرکزی و سندیکای بیمه گران پیگیر موضوع هستند ولی بهتر است مجلس سازوکاری در این رابطه بگذارد که همه پاسخگو باشند.

*درست است ، ولی چند وقت پیش دبیر سندیکای صنعت بیمه و رییس کل بیمه مرکزی با رییس کمیسیون اقتصاد مجلس صحبت کردند ، فکر می کنید لازم باشد که جلساتی با دیگر نمایندگان مجلس هم در این باره گذاشته شود و این موضوع جدی پیگیری شود؟

احتمال دارد. چندی پیش اعضای محترم کمیسیون اقتصادی مجلس با شرکت های بیمه جلسه داشتند و این موضوع آنجا مطرح شد. بالاخره ارتباط مستقیم با تصمیم سازان در مجلس برای هر صنعتی از جمله صنعت بیمه ضروری است.