عصر اعتبار- روند تغییرات قیمت دلار در حدود سه دهه گذشته نشان از رشد حدود ۶۰۰۰ درصدی آن دارد. دلار آمریکا در این سالها از حدود ۹۶ تومان به حدود ۵۶۰۰ تومان رسیده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایسنا، سالهاست که دلار به عنوان ارز مبادلاتی در سبد ارزی جهان و البته ایران حکمرانی میکند و با توجه به این شرایط، تغییرات و تحولات دلار همواره عاملی اثر گذار در اقتصاد ایران بوده است. این ارز طی سالهای اخیر اغلب با چند نرخ عرضه شده و در دورههای محدودی تکنرخی بوده است؛ بهطوری که در دهه 1370 برای دورهای کوتاه ارز تکنرخی شده اما چندان دوام نیاورد تا اینکه در ابتدای دهه 1380 بانک مرکزی مجدد دست به تک نرخی کردن ارز میزند و برای چند سالی هر چند کوتاه پابرجا بود ولی در نهایت تحریمها و کند شدن روابط کارگزاری بانکها و تبادلات بینالمللی مانع از یکسانسازی پایدار شد و بار دیگر بازار ارز ایران چند نرخی شد.
در اوایل دهه 1390 جریان بازار ارز روزهای ملتهبی را تجربه کرد؛ بهگونهای که نوسان سالهای 1390 و 1391 برای خود معروف شد و همواره از آن یاد میَشود. دورهای که دلار به یکباره از متوسط نرخی حدود 1050 تومان در سال 1389 تا 2600 تومان در سال 1390 رسید و در ادامه در سال 1392 تا بیش از 3200 پیش رفت و کانالهای جدید دلار در این سالها باز شد. البته مخاطبان بازار ارز فراموش نکردهاند که در آن زمان حتی رکورد دلار 4000 تومانی حتی برای یک روز هم که شده در تاریخ دلاری ایران ثبت شد.
در سال 1391 با توجه به التهابات ارزی بود که مرکز مبادلات ارزی از سوی بانک مرکزی راهاندازی شد و هر روز قیمت حدود 39 ارز بر مبنای دولتی تعیین و به گروههای مشمول عرضه میشد و همچنان نیز به فعالیت خود ادامه میدهد، هر چند که اکنون لیست دریافتکنندگان ارز مبادلهای خالیتر از گذشته است. همزمان در کنار فروش دلار در بازار آزار نرخی از سوی بانک مرکزی برای کالاهای اساسی اعلام شد که همان 1226 معروف است. این نرخ نیز به مرور از صحنه ارزی محو شد و اکنون دلار با دو نرخ آزاد و مبادلهای عرضه میشود.
اما دلار در نیمه دوم سال قبل وارد دور تازهای از نوسان و بیثباتی در بازار ارزی ایران شد و تکرار جریان سالهای ابتدایی دهه 1390 بود و شدت نوسان در مواقعی بیشتر شد و نرخهای عجیبتری به بازار آمد. دلار از حدود 3700 تومان در شهریور ماه سال 1396 تا پایان 20 روز ابتدایی سال 1397 حدود 2000 تومان گران شده و تا 5700 تومان پیش رفته است.
هر چند که رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش ابراز امیدواری کرد که شرایط بازار ارز به مانند سال 1392 بتواند به حالت عادی برگردد، اما فعلا خبری از این وعده و امید نیست. از نگاه مسئولان اقتصادی اوضاع فعلی بازار ارز عمدتا ناشی از تقاضای غیرواقعی و عوامل غیراقتصادی است و نمی تواند در بلند مدت دوام داشته باشد.
این در حالی است که مروری بر تغییرات نرخ دلار در سی سال قبل تا کنون نشان میدهد که دلار از سال 1367 تا 1373 نوسان چندانی نداشته و در کانال 200 تومان بوده اما به تدریج وارد کانالهای بالاتری شده است. دلار حتی تا سال 1387 نرخ 1000 تومان را هم تجربه نکرده و از این سال به بعد است که وارد دورتازه قیمتی میشود و نرخ آن چهار رقمی شده است. این ارز در سی سال گذشته اقتصاد ایران رشد تا بیش از 57 برابری را تجربه است.
قیمت دلار در 30 سال
دوره | قیمت دلار(تومان) | دوره | قیمت دلار (تومان) |
1367 | 96 | 1383 | 874 |
1368 | 120 | 1384 | 904 |
1369 | 141 | 1385 | 922 |
1370 | 142 | 1386 | 935 |
1371 | 149 | 1387 | 966 |
1372 | 180 | 1388 | 967 |
1373 | 266 | 1389 | 1044 |
1374 | 407 | 1390 | 1204 |
1375 | 444 | 1391 | 2607 |
1376 | 478 | 1392 | 3183 |
1377 | 646 | 1393 | 3280 |
1378 | 863 | 1394 | 3450 |
1379 | 819 | 1395 | 3650 |
1380 | 800 | 1396 | 4800 |
1381 | 801 | 1397 | 5700 |
1382 | 832 | - | - |