عصر اعتبار- فدرال رزرو به اندازهای با مسائل پولی آمیخته و به نهادی نظارتی بر سیاست پولی بدل شده که عجیب است فکر کنیم این نهاد در ابتدا یک ایده خلاقانه، نو و در راستای تمرکززدایی بوده است؛ درست مثل «بیتکوین».
به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایبنا، شاید برای برخی غافلگیرکننده باشد که بدانند فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) بیش از 100 سال قدمت دارد. فدرال رزرو به اندازه ای با مسائل پولی آمیخته و به نهادی نظارتی بر پول و سیاست پولی بدل شده است که بعید و عجیب به نظر میرسد که فکر کنیم این نهاد در ابتدا یک ایده خلاقانه، نو و در راستای تمرکززدایی بوده است؛ چیزی بسیار شبیه به «بیت کوین».
در واقع ایجاد و تاسیس فِد یک درس تاریخی آمورنده و جذاب است که میتواند امروزه کاربرد زیادی داشته باشد. فد از دل سیستمی متولد شد که به شکلی مبرم نیازمند اصلاحات بود. امروزه ظهور بیت کوین حلقه ای مشابه فدرال رزرو در آن روزگار محسوب میشودُ درست همانطور که رمزارزها با هدف تمرکز زدایی از دل بحران اقتصادی سال 2008 متولد شدند.
سیاستهای پولی کنونی فدرال رزرو منتقدان زیادی دارد و به نظر سیستم مالی بیت کوین میتواند پاسخگوی این دغدغهها، نگرانی ها و انتقادها باشد. فِد بیش از 100 سال دارد و به عنوان جایگزین سیستم بانکداری وارد عرصه شد که در آن زمان برای پذیرفته شدن تقلای زیادی میکرد؛ علاوه بر این از نگاه برخی افراد توافقی بود در مسیر تبدیل شدن به یک بانک مرکزی غیرمتمرکز. و حالا این جایگزین خلاقانه به نهایت بلوغ رسیده و بیت کوین شاید سیستمی باشد که سکان سیاست پولی را به دست بگیرد.
درک گذشته لازمه سنجش آینده
داستان تولد فدرال رزرو داستان جذابی است. سیستم فدرال رزرو در سال 1913 ایجاد شد اما بانکداری مرکزی به سال 1791 باز میگردد تقریبا 16 سال بعد از ساخت دلار. نخستین تلاش برای بانکداری مرکزی زمانی صورت گرفت که کنگره آمریکا نخستین بانک این کشور را در فیلادلفیا تاسیس کرد اما آمریکاییهایی که تفکر مزرعه داری داشتند با ایده یک بانک بزرگ و قدرتمند کنار نیامده و به مخالفت با آن پرداختند و در نتیجه 20 سال بعد کرکره آن را پایین کشیدند.
در سال 1816 و پس از موافقت کنگره با صدو پروانه دومین بانک آمریکا، بانکداری مرکزی یک بار دیگر شانس خود را امتحان کرد اما زمانی که «اندرو جکسون» روی کار آمد، متعهد شد تا آن را تعطیل کند و عمر آن نیز به بیش از 20 سال نکشید و تا سال 1836 بیشتر دوام نیاورد.
سپس نوبت به عصر بانکداری آزاد رسید اما پس از آغاز به کار بانک ها و گرفتار شدن اقتصاد آمریکا در هراس های مالی و سقوط به رکود بزرگ، مشخص شد که این سیتسم نیز مشکلات خاص خود را دارد و در نتیجه لزوم یک حاکمیت مرکزی به منظور حصول اطمینان از وجود سیستم بانکداری سالم، برجسته شد.
اما از آنجایی که درخواستها بر سر یک بانک مرکزی با نظارت عمومی و نه بانکدارها مطرح بود، توافقی حاصل شد. این امر موجب شد تا «وودرا ویلسون» لایحه فدرال رزرو را برای تبدیل شدن به قانون امضا کند. این قانون از آن زمان به عنوان نمونهای از یک توافق کلاسیک ماندگار شد؛ یک بانک مرکزی غیرمتمرکز که تعارض منافع بانکهای خصوصی و رویکرد پوپولیستی آنان را متوازن میکرد.
بیت کوین و عصر جدید
با در نظر داشتن این داستان تاریخی، سخت نیست که درک کنیم رویکرد عامه و تقاضای مردم برای شکل دهی سیستم پولی، ابزاری قدرتمند محسوب میشود. با توجه به سیل انتقادها از سیاستهای کنونی فِد در خصوص تورم، رویکرد بار دیگر به سوی ایده ای با قابلیت تمرکززدایی منحرف شده است.
«گابور گورباچ» مدیر بخش استراتژی داراییهای دیجیتال Van Eck در این مورد که چگونه تحولی با نیروی محرکهای به نام بیت کوین میتواند نحوه کنترل پول را در سالهای آتی به دست بگیرد، مطالبی را منتشر کرده است.
البته تغییر مسیر به سوی بیت کوین به عنوان سیستمی جدید در حوزه مدیریت و کنترل پول بسیار دور از ذهن به نظر میرسد اما فراموش نکنیم که مفهوم یک بانک مرکزی غیرمتمرکز در سال 1913 همینقدر غیرمتعارف و عجیب و غریب مینمود. تغییر رویکرد محسوس است و در کنار آن بستر برای یک جایگزین عملی و پایدار وجود دارد. بنابراین باید منتظر ماند و دید که نسل بعدی تکامل پولی فدرال رزرو در چه شمایلی ظهور میکند.