به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار»، بهینه یابی (Optimization) و کارایی (Efficiency) دو مبحث کاربردی و فراگیر است که بخش عمده ای از مسائل حوزه های اقتصاد، مدیریت، مالی و ... را بررسی و تحلیل می نماید.

به عنوان مثال، بحث کارایی در چهارچوب تحلیل تعادل عمومی مطرح می شود. یک مبادله زمانی کارا است که در آن همه طرفین مبادله از انجام مبادله سود ببرند، همچنین هیچ مبادله دیگری نباشد که وضعیت همه را بهتر کند. یا در بررسی کارایی بنگاه ها، تخصیص بهینه منابع است که بنیان تحلیل را در بر می گیرد. 

بحث"تعیین پرتفوی بهینه" یکی از مباحث مهم و کاربردی در حوزه بازارهای مالی و به ویژه بازار سهام می باشد که مبتنی بر تنوع سازی سبد سهام با هدف "کاهش ریسک" و "افزایش بازده" صورت می گیرد. تمامی سرمایه گذاران بر مبنای بیشینه کردن مطلوبیت انتظاری خویش تصمیم می‌گیرند، بطوریکه مطلوبیت شان، تابع "ریسک و بازده انتظاری" آنها می‌باشد که دو متغیر عمده تصمیم گیری سرمایه گذاران است.

سرمایه گذار به منظور کاهش ریسک و افزایش بازده، مبادرت به نگهداری انواع مختلفی از دارایی ها با ریسک و بازده متفاوت می نماید. به ترکیب مناسب از سهام یا سایر دارایی ها که سرمایه گذار انتخاب کرده، سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری می گویند. هدف از انتخاب یک پرتفوی، تنوع بخشی در سرمایه گذاری ها و داشتن دارایی های مختلف در یک سبد سرمایه گذاری است، به صورتی که "بازده یا ارزش پرتفوی حداکثر شده و ریسک آن حداقل گردد".

مدیریت پرتفوی سرمایه گذاری شامل تجزیه وتحلیل ترکیب سرمایه گذاری ها و مدیریت نگهداری مجموعه ای از سرمایه گذاری هاست. در حقیقت مدیریت پرتفوی به سرمایه گذار کمک میکند تا با خرید و فروش انواع مختلفی از دارایی ها در زمان مناسب، بهترین سبد را تشکیل دهد؛ به صورتی که در یک سطح بازده خاص، حداقل ریسک را داشته باشد یا در یک سطح خاص ریسک، حداکثر بازده را کسب نماید .

مدیریت پرتفوی یک فرایند پویاست، بدین معنی که با توجه به اهداف و استراتژی های شرکت و شرایط متغیر اقتصادی جامعه، سبد سرمایه گذاری باید به طور مداوم ارزیابی شود تا در زمان لازم بتوان تغییرات موردنیاز را در ترکیب دارایی های پرتفوی اعمال نمود.

منظور از ارزیابی عملکرد در حقیقت، توجه بدین مطلب است که چگونه مدیر سرمایه گذاری می تواند بین بازده بالا و ریسک مورد قبول توازن ایجاد کند. ارزیابی عملکرد پرتفوی در حقیقت آخرین مرحله از فرایند مدیریت سرمایه گذاری است که می توان آن را یک ساز و کار کنترلی و بازخورد دانست که در فرایند مدیریت سرمایه گذاری بسیار مؤثر است.

گرچه "سرمایه گذاری" یک مفهوم غالب در ادبیات این حوزه می باشد ولی "پرتفوی بهینه" یک مفهوم عام است که می تواند در انتخاب هرترکیبی که تابع هدف ما را مقید به عامل "ریسک" تأمین (حداکثر یا حداقل) نماید، کاربرد داشته باشد.

انتخاب پرتفوی بهینه یک شرکت بیمه نیز در همین چارچوب قابل تحلیل و بررسی است. هر شرکت بیمه می خواهد که منافع (تابع هدف) خود را اعم از: سهم از صنعت، سود، نسبت خسارت و ... را با توجه به ریسک های پیش رو حداکثر کند. بنابراین مبتنی بر راهبرد سازمان، پرتفوی خود را هدف گذاری کرده و بهینه می نماید.  

با درنظرگرفتن شرایط پیچیده و رقابتی بازار بیمه و آزادسازی تعرفه ها، به نظر می رسد شرکت های بیمه باید بیش از پیش بر مدیریت بهینه پرتفوی تأکید داشته باشند و با توجه به تحولات اقتصادی اخیر بتوانند بیشترین سود ممکن را نصیب شرکت ها نمایند.

دراین میان پرداخت خسارات موجب توجه دائمی مدیران شرکت به تعیین و شناسایی "حد مناسب و بهینه سپرده گذاری جهت پرداخت خسارات" می گردد. این موضوع وقتی اهمیت و ضرورت بیشتری می یابد که تعهدات شرکت در قبال بیمه گذاران در شرایط جدید، بار مالی بیشتری را بر دوش شرکت بیمه بگذارد. به همین دلیل چنانچه شرکت بیمه نتواند حد مناسب و بهینه ای از سپرده گذاری را تعیین و به مرحله اجرا گذارد، با دشواری ها و مسائل مختلفی از جمله: افزایش سطح نارضایتی مشتریان، کاهش سطح کیفیت خدمات، عدم پاسخ گویی به نیازهای جدید مشتریان و در نهایت تمایل و گرایش آنها به سایر بیمه های رقیب، مواجه می گردد. ازاین رو در شرایط رقابتی بودن جذب بیمه گذاران، تحلیل مناسب حد بهینه سپرده گذاری می تواند برای شرکت بیمه یک مزیت رقابتی باشد.

با توجه به ملاحظات مذکور شرکت های بیمه در انتخاب و تعیین پرتفوی خود با محدودیت های متنوعی روبرو هستند که بخشی از آن را در فرآیند مدیریت ریسک و بخشی دیگر را در جریان پیوسته بازار مدیریت می نمایندو البته بخشی از محدودیت ها نیز خارج از کنترل خواهد بود. اما به طور طبیعی و متناسب بامکانیسم های حاکم بر بازار بیمه، انتخاب پرتفوی بهینه که بتواند بیشترین سود را عاید شرکت های بیمه نماید، عملاً نمی تواند اولویت اول یا تابع هدف اولیه برای آن ها باشد. به ویژه این موضوع برای شرکت های با سابقه مصداق بارزتری در عرصه رقابت دارد. بدیهی است نگاه کلان نهاد حاکمیت (بیمه مرکزی) به مجموعه صنعت بیمه از منظر عملکرد بیمه ای (فعالیت بیمه گری)، معطوف به کمیت و حجم کل فروش آن ها می باشد که به طور منطقی مبنای مناسبی برای تعیین شاخص عملکرد صنعت (ضریب نفوذ بیمه) در جریان اقتصاد کلان است.

اما همچنانکه پیوستگی و حفظ سهم و جایگاه در بازار مهم است، پاسخ گویی به سهام داران و ذینفعان نیز دارای اهمیت است. بنابراین "سود" به عنوان اولویت بعدی و تابع هدف ثانویه مطرح می شود. نکته مهم در این خصوص این است که تابع سود به مراتب پیچیده تر و دارای اجزاء و قیود بیشتری نسبت به تابع اولیه (فروش) می باشد. بنابراین اگر بخواهیم در انتخاب پرتفوی بهینه، یک مسئله بهینه یابی دو هدفه را حل کنیم، پارامترهای متعدد و راه حل های متنوع و مشکلی را در پی خواهم داشت که حتی در ساده ترین شکل آن نیز با برخی عدم تقارن های بنیادی مواجه می شویم. چرا که "سود" متأثر از اجزای درآمد و هزینه، به بخش های سرمایه گذاری، خسارت، مطالبات و هزینه های عملیاتی مرتبط است که هریک از این موارد (مثل سرمایه گذاری که بخشی از آن قبلاً مورد اشاره قرار گرفت) در ابتدایی ترین حالت آن، پیچیدگی های ذاتی مختص خود را دارند. بنابراین ضمن تأیید توجه ویژه به "سود" در تعیین پرتفوی بهینه، آگاهی نسبت به اجزای مسئله از منظر مکانیسم های داخلی و فرآیندهای برون زا و جریان مرسوم بازار، امری ضروری و حیاتی به شمار می رود.

در مجموع می توان گفت در صورت اعمال استراتژی "پرتفوی سودده"  به معنی اولویت دادن به "سود" در تعیین پرتفوی شرکت، چند نکته مهم مطرح می شود. اول اینکه، تابع هدف شرکت، فاقد همسویی با معیار ارزیابی صنعت (معیار فروش کل) خواهد شد. دوم اینکه، علائمی که شرکت به بازار (رقبا و بیمه گذران) می دهد متفاوت از جریان مرسوم و روتین گذشته خواد بود. سوم اینکه، اعمال استراتژی های یک هدفه، تعاملات چند سویه پارامترهای موثر در فعالیت شرکت را کم اثر و بخشی از فرآیندها را نیز حذف می نماید.

بنابراین لازم است در صورت اتخاذ رویکرد "پرتفوی سودده" علاوه بر طراحی مدل چند هدفه (Multi Objective)، روش مناسبی برای تعیین وزن هریک از اجزای پرتفوی شرکت انتخاب گردد تا اهداف: پایداری، کاهش ریسک (خسارت) و افزایش بازدهی (سود) را تضمین و به مرز کارایی و ترکیب بهینه پرتفوی دست یابیم.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصراعتبار ( http://telegram.me/asretebar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا ر ا کلیک کنید.