عصر اعتبار- وعده رییسجمهور برای خروج اقتصاد ایران از رکود در سال جاری محقق خواهد شد؟ این سوالی است که این روزها در محافل اقتصادی و سیاسی پاسخهای مختلفی بدان داده میشود.
به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از روزنامه اعتماد، نه فقط کارشناسان ایرانی و مراجع تصمیمگیری در داخل کشور که تحلیلگران بینالمللی و ناظران بیرونی، رشد اقتصادی ایران در سال جاری را مثبت ارزیابی کردهاند. رشد اقتصادی ٤ تا ٦ درصدی هر چند میتواند نشانگر آب شدن لایههایی از یخ عظیم رکود در کشور باشد اما به عقیده برخی به معنای خداحافظی ایران با پدیده رکود نیست و از این رو لازم است سیاستهایی برای تداوم وضعیت کنونی در دستور کار قرار گیرد؛ سیاستهایی که ضامن رشد اقتصادی حداقل در پنج سال آینده باشد.
هر چند ایران نیاز خود به رشد اقتصادی در پنج سال پیش رو را هشت درصد برآورد کرده است اما واحد اطلاعات اکونومیست این رقم را در این دوره زمانی، اندکی بیش از پنج درصد پیشبینی کرد. این بدان معنی است که ایران در سالهای اجرای برنامه ششم توسعه از ایدهآلهایش عقبتر است.
در این میان نگاهی به وضعیت بازارهای مهم که اغلب سرمایههای مردم را به خود جذب میکند، نشان میدهد کدام بازارها در آستانه خروج از رکودند و کدام بخشهای اقتصادی همچنان از رکود حاکم رضایت دارند.
هر چند بازار خودرو و طلا و سکه و ارز در سالهای ابتدای دهه هشتاد کم کم از فهرست کالاهای سرمایهای خارج شده بودند، در فاصله سالهای ١٣٨٤ تا ١٣٩٢، به دلیل بازگشت تورم عظیم به عرصه اقتصاد، دوباره در سیبل سرمایههای سرگردان قرار گرفتند. این گونه بود که برخی برای پسانداز پولشان دست به خرید خودرو میزدند یا طلا و سکه و ارز را در خانهها انبار میکردند.
حالا اما با تنزل تورم و بیرون آمدن غول رکود از شیشه، دولت بخشی از توان خود را بر خروج بازارهای مهم از رکود متمرکز کرده است. بازار خودرو و بازار مسکن از جمله بازارهایی است که در این حوزه با سیاستهای کوتاهمدت و میان مدت دولت، شرایطی تازه را تجربه کردهاند. هر چند نشانههایی از خروج بازار مسکن از رکود ظاهر شده است اما بررسیها نشانگر آن است که بازار کالای استراتژیکی چون خودرو برای اقتصاد ایران از رکودی سخت و سنگین در رنج است.
سوت رکود در فردوسی
هر چند قیمت دلار و سکه در یک سال اخیر رو به افزایش گذاشته است اما آنگونه که فعالان بازار طلا و سکه و ارز میگویند، هنوز این بازار به بازاری جذاب برای سرمایهگذاران و کسانی که سرمایههای خرد دارند، تبدیل نشده است. سکه در یک سال گذشته افزایشی حدود ٧۰ هزار تومان را تجربه کرده است و دلار نیز در همین دوره زمانی افزایشی حدود ١٣٢ تومان را شاهد بود.
این افزایش قیمتها بدون تردید نمیتواند مردمی را که قصد دارند وارد این بازار شوند تا ارزش پولشان را حفظ کنند، اغوا کند که طلا سکه و ارز را مقصد آتی خود کنند.
از این رو خرید و فروش در فردوسی و سبزهمیدان و سایر مراکزی از این دست چندان تفاوتی با گذشته ندارد و فعالان این بازار معتقدند سوت رکود در این میان به خوبی به گوش میرسد. از سوی دیگر کاهش تجارت خارجی ایران که به معنی کاهش میزان واردات و کاهش صادرات است، نیاز به ارز را کاهش داده و در نتیجه این بازار چشماندازی روشن برای خروج از رکود ندارد. وفادار، عضو صنف فروشندگان طلا و جواهر میگوید که قبل از اینها، منظور جهش دلار در بازار است، میزان فروش طلا و سکه معقول بود. چرخ ما میچرخید، مردم هم این کالا را کالایی مناسب برای سرمایهگذاری میدانستند اما فعلا میزان فروش یک دوم و در برخی موارد یکسوم قبل است. این یعنی حاکمیت رکود بر این بازار و تا زمانی که سایر بازارهای کشور راه نیفتد و قدرت خرید بهبود نیابد نمیتوان امید داشت این بازار حرکت کند.
از سوی دیگر برخی کارشناسان با استناد به اینکه تزریق تحرک مصنوعی در این بازار خلاف منافع اقتصاد ملی است، سکون در این نقطه را از جمله استناداتی میدانند که ثابت میکند اقتصاد ایران رو به بهبود میرود.
بازار مسکن، سینهخیز به سمت رونق
حجم معاملات بازار مسکن در نخستین ماه سال؛ ماهی که همواره در عادیترین شرایط رکود را بازتاب میدهد ٢۰ درصدی افزایش یافته است. این امر سبب شده است بسیاری از دستاندرکاران احتمال رونق را در بازار مسکن خصوصا از نیمه دوم سال جدی ارزیابی کنند. از سوی دیگر برنامه دولت برای کاهش نرخ سود سپردههای بانکی موجب شده است بازار مسکن شرایط بالقوه رونق در سال جاری را داشته باشد. کاهش نرخ سود سپردههای بانکی میتواند زمینهساز اقبال مردم به خرید مسکن برای دریافت اجاره باشد چرا که در این صورت سود بیشتری به پول راکد مانده خواهد رسید. بازار مسکن از دیرباز بازاری است که سرمایهای تلقی میشود و مسکن را میتوان عصاره یک عمر فعالیت اقتصادی خانوار ایرانی دانست. این بازار از پس انفجار قیمتها در نیمه دهه هشتاد کمکم به لاک رکود خرید و تمام تلاشهای دولت مبنی بر ایجاد شرایطی برای بهبود دسترسی طبقات مختلف جامعه به خرید مسکن هنوز نتوانسته سایه رکود را از سر مسکن کم کند.
برآوردهای آماری نشان میدهد بازار مسکن روندی آهسته را به سمت رونق طی میکند و این حرکت لاکپشتی احتمالا در یک سال پیش رو این بازار را متعادل خواهد کرد.
عقبایی، رییس اتحادیه مشاوران املاک نشانهها و شواهد کنونی را دلیلی محکم بر ایجاد شرایطی برای رونق این بازار در آینده میداند.
بازار خودرو همچنان سوت و کور
افزایش قیمت خودرو نیز نتوانست برخی را به خرید ترغیب کند همانطور که کاهش قیمتها در این بازار خریداران بالقوه را به میدان نکشیده است. بازار خودرو با شرایطی صعب و پیچیده روبهروست. این بازار از سه سال قبل، پس از تاثیرپذیری از شوک ارزی با قهر مردم و خریداران روبهرو شد و هنوز این قهر به آشتی نیمبند نیز منجر نشده است. حتی اجرای طرح تسریع در رونق اقتصادی نیز موجب نشد تغییری در این بازار به وقوع بپیوندد. خریداران به واسطه دریافت تسهیلات ٢٥ میلیون تومانی بیش از صد هزار خودرو خریدند اما با پایان این طرح، بازار خودرو در زمستان نهچندان سرد سال گذشته دوباره به لرز نشست و هنوز از خواب بهاری نیز بیدار نشده است. اغلب فعالان بازار خودرو معتقدند که افت معاملات کاملا محسوس است و مردم کمترین تمایل را برای خرید یا فروش خودرو دارند.
در این میان، البته کارشناسان عنوان میکنند که راه خروج صنعت خودرو از رکود، مشارکت با سرمایهگذاران و خودروسازان خارجی است و تا زمانی که این صنعت به سمت رقابتی شدن نرود، رشد نخواهد کرد.
کارشناسان تاکید دارند اینکه با سوبسید و پرداخت وام مشتریان را به سمت خرید خودرو کشاند را نمیتوان تحریک تقاضا دانست. بر این اساس، خودروسازان چارهای جز بهبود سطح استانداردها و افزایش کیفیت تولیدات خود ندارند.
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصراعتبار (http://telegram.me/asretebar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.