به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از فارس، بر اساس اطلاعات آماری واحد آمار و برنامه ریزی اتاق تعاون ایران، طبق سامانه آمارهای ثبتی وزارت تعاون در حال حاضر  تعداد 544 تعاونی مرزنشینان در قالب تعاونی و اتحادیه‌های مرزنشینان «تامین نیاز مصرف کنندگان»، تعاونی مرزنشینان«اتحادیه تعاونی های نظارت و هماهنگی» با عضویت 2710293 نفر و اشتغال‌زایی 12448 نفر و سرمایه 726693445 هزار ریال در حال فعالیت هستند.

این درحالی است که واردات تعاونی‌های مرزنشین طی سال‌های مذکور به ترتیب  30 و 218 و 190 و 89 و 120، میلیون دلارا علام شده است؛ بنابراین کل صادرات و واردات آنها طی پنج سال به ترتیب 1308 و 647 میلیون دلار بوده است.

قوانین مبادلات مرزی از سال 1344 در 6 ماده و 2 تبصره با هدف نزدیکی ساکنان مناطق مرزی از نظر تاریخی، فرهنگی، گرایش های قومی، مذهبی و عدم برخورداری آنان از امکانات، تسهیلات، فرصت‌های اقتصادی، اجتماعی نسبت به ساکنان سایر مناطق و همچنین حفظ امنیت و حراست از مرزها در کشور تصویب شد.

با تصویب این قانون مناطق مرزی به سه منطقه تقسیم که منطقه یک آن ساکنان جزایر خلیج فارس در بر می‌‎گیرد و بر حسب قانون منطقه یک ساکنان مرزی از پرداخت حقوق عوارض گمرکی معاف، منطقه 2 نیز تا 15 هزار ریال و منطقه سه هم از معافیت کامل عوارض گمرکی برخوردار می‌شوند و مطابق با تبصره 6 آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی مبادلات مرزی، واردات کالاهای مصرفی معادل سه درصد کل واردات کشور (به مأخذ سال قبل) با استفاده از نرخ ترجیحی در حقوق ورودی بوده که در صورت انجام صادرات و حداکثر به میزان سه درصد صادرات کالاهای غیر نفتی (به مأخذ سال قبل) انجام می‌شود.

لازم به یادآوری است، امروزه با توجه به اهدافی که برای شکل‌گیری شرکت‌های تعاونی مرزنشینان اعمال شده به نظر می‌رسد که فعالیت آنان از اهداف تشکیل این تعاونی‌ها فاصله گرفته است.

همچنین مشخص نبودن موازنه صادرات و واردات کالا از تعاونی‌ها و دقیق نبودن اعضای شرکت‌های تعاونی مرزنشینان از مشکلات اساسی تعاونی‌های مرزنشین است.

سایر مشکلات اعضای تعاونی‌های مرزنشینان در زمینه تعدد مراکز تصمیم گیری و عدم هماهنگی بین دفاتر پیش خوان دولت، شرکت‌ها، وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز مبادلات غیر رسمی در مرزها، ناکافی بودن سهمیه ارزی، کمبود نقدینگی لازم و عدم دسترسی به تسهیلات ارزان قیمت است.

بر اساس تحلیل واحد آمار و برنامه ریزی اتاق تعاون ایران، به نظر می‌رسد با تدوین برنامه‌های حمایتی و هدایتی از قبیل:

تدوین برنامه و برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی عمومی و تخصصی بصورت استانی و یا منطقه‌ای با مشارکت وزارت بازرگانی
اولویت در تأمین سرمایه در گردش شرکت‌های تعاونی مرزنشینان از محل منابع در اختیار بخش تعاون و سایر بخشها با هدف تقویت بنیه مالی آنها
ایجاد وحدت رویه و مکانیزه کردن واحدهای مالی تعاونی‌ها متناسب فعالیت آنها با استفاده از تخصیص اعتبارات از محل بودجه سنواتی
کمک به عضویت سایر دارندگان کارت مبادلات مرزی در تعاونی‌ها
تشویق تعاونیهای مرزنشینان به سرمایه گذاری در مناطق مرزی و تولید محصولات و خدماتی که نقش مؤثری در بهبود و ارتقاء صادرات آنها دارند
ساماندهی اتحادیه‌های استانی و اتحادیه سراسری به منظور توانمند سازی تعاونیها ازطریق آنها
کمک به حضور فعال و طرح مشکلات در شوراهای ساماندهی مبادلات مرزی استانها
طرح موضوعات عمومی تعاونی‌های مرزنشین در کمیته مشترک وزارتخانه های بازرگانی, کشور و تعاون و نیز گمرک جمهوری اسلامی ایران، بتوان به کاهش مهاجرت، تخلیه مناطق مرزی و رواج قاچاق کالا و افزایش تجارت خارجی و مبادلات مرزی به اهداف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشورکمک شایانی کرد.